İletişime Geç

Kamu Görevlilerinin Anayasası

Yayınlanma Tarihi
Mayıs 28, 2025
Paylaş :

Kamu hizmetleri, devletin vatandaşlara karşı sorumluluğunun temel unsurlarındandır. Bu hizmetlerin düzenli ve etkin bir şekilde yürütülmesi için kamu personel rejimi oluşturulmuştur. Türkiye’de kamu görevlilerinin hukuki statüsü, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) ile belirlenmiştir. Bu kanun, adeta kamu çalışanlarının anayasası niteliğindedir.

657 Sayılı Kanun Nedir?

657 sayılı DMK, 14 Temmuz 1965 tarihinde kabul edilmiş ve kamu kurumlarında görev yapan devlet memurlarının hak, yükümlülük ve disiplin esaslarını belirlemiştir. Kanun, kamu yönetiminde istikrar ve düzeni sağlamak, liyakati esas alan bir personel sistemi kurmak amacı taşır.

Kanunun Kapsamı

657 sayılı Kanun;

  • Bakanlıklar,

  • Belediyeler,

  • Üniversiteler,

  • İl özel idareleri,

  • Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında kadrolu olarak çalışan devlet memurlarını kapsar.

Sözleşmeli personel, geçici işçi ya da iş kanununa tabi çalışanlar bu kanunun dışında kalır.

Devlet Memurlarının Sınıfları

657 sayılı Kanuna göre memurlar şu hizmet sınıflarına ayrılır:

  1. Genel İdare Hizmetleri (GİH)

  2. Teknik Hizmetler

  3. Sağlık Hizmetleri ve Yardımcı Sağlık Hizmetleri

  4. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri

  5. Avukatlık Hizmetleri

  6. Din Hizmetleri

  7. Emniyet Hizmetleri

  8. Mülki İdare Hizmetleri

  9. Yardımcı Hizmetler

  10. Mülga ve özel sınıflar

Temel Hak ve Yükümlülükler

Haklar:

  • Aylık ve sosyal haklardan yararlanma

  • Güvenceli istihdam (kolayca işten çıkarılamama)

  • Sendika kurma ve üye olma hakkı

  • Emeklilik ve izin hakları

Yükümlülükler:

  • Sadakat yükümlülüğü

  • Tarafsızlık ve devlete bağlılık

  • Gizliliğe riayet

  • Amirine itaat

  • Yurt dışında davranışlarda dikkat

Disiplin Cezaları

657 sayılı Kanun, kamu düzenini ve hizmet ahlakını korumak için disiplin cezalarını da düzenler. Bu cezalar arasında:

  • Uyarma

  • Kınama

  • Aylıktan kesme

  • Kademe ilerlemesinin durdurulması

  • Devlet memurluğundan çıkarma

bulunur. Bu cezalar, ilgili suçun ağırlığına göre belirlenir.

Memuriyete Giriş Şartları

Kamuya memur olarak atanabilmek için bazı şartların sağlanması gerekir:

  • Türk vatandaşı olmak

  • 18 yaşını doldurmuş olmak

  • Kamu haklarından mahrum olmamak

  • Askerlikle ilişiği bulunmamak

  • Görevi yapmaya engel sağlık sorunu olmamak

  • ÖSYM tarafından yapılan KPSS'de başarılı olmak

657 Sayılı Kanunun Eleştirilen Yönleri

Yıllar içinde değişen çalışma koşulları, 657 sayılı Kanun’un bazı maddelerini günümüz ihtiyaçlarına göre eski bırakmıştır. En çok eleştirilen konular arasında:

  • Liyakate dayalı atamalarda aksaklıklar

  • Görevde yükselmede şeffaflık eksikliği

  • Katı disiplin hükümleri

  • Performans ölçüm eksiklikleri

bulunur. Bu nedenle sık sık kanunun reform edilmesi ya da modernize edilmesi gerektiği gündeme gelmektedir.